Podejście Polaków do świątecznych tradycji – raport
X
Grudzień to czas magicznej atmosfery, rodzinnych spotkań i wspólnego świętowania. W polskiej tradycji Święta Bożego Narodzenia zajmują szczególne miejsce, łącząc rytuały przy wigilijnym stole z symboliką gościnności. Aż 95% Polaków deklaruje obchodzenie tych świąt, z czego większość organizuje wieczerzę wigilijną. Jednakże przygotowania te niosą ze sobą także współczesne wyzwania, takie jak wzrost cen żywności czy problem marnotrawstwa.
Zarówno jedzenie jak i stosunek do osób potrzebujących są mocno związane ze świątecznymi tradycjami. To w tym czasie częściej myślimy o osobach potrzebujących pomocy, są organizowane liczne akcje, których celem jest zapewnienie godnych Świąt osobom w trudnej sytuacji życiowej. To, w jaki sposób Polacy podchodzą do tych zagadnień Banki Żywności spytały grupę 1 009 Polaków w ramach raportu „Zmarnowane Święta”.
– W święta, kiedy celebrujemy czas bliskości i dzielenia się, pamiętajmy o odpowiedzialności – zarówno wobec osób potrzebujących, jak i wobec żywności znajdującej się na naszych stołach. Każda potrawa powinna być przygotowana z rozmysłem, a nadwyżki mogą stać się wsparciem dla innych, zamiast lądować w koszu. Razem możemy sprawić, że Święta będą naprawdę pełne dobra i troski – mówi Beata Ciepła, Prezes Zarządu Federacji Polskich Banków Żywności.
Ponad połowa Polaków (53,52%) przygotowuje na Wigilię od 6 do 11 dań, zachowując różnorodność posiłków, ale jednocześnie dostosowując się do realiów codziennego życia. Jedna trzecia badanych (32,93%) kultywuje tradycję dwunastu potraw, symbolizującą duchowy wymiar świąt, natomiast 13,55% wybiera bardziej kameralne menu z 1–5 potrawami.
Gościnność przy wigilijnym stole
Jednym z najbardziej symbolicznych elementów polskiej Wigilii jest dodatkowe nakrycie dla niezapowiedzianego gościa. Aż 86,56% Polaków co roku przygotowuje talerz, podkreślając swoją otwartość i gotowość niesienia pomocy. Współczesne interpretacje tej tradycji inspirują do działań wspierających osoby samotne lub potrzebujące, co stanowi odzwierciedlenie świątecznych wartości miłości i solidarności.
Prawie połowa respondentów zadeklarowała również wolę przyjęcia w Święta obcej osoby potrzebującej, a co piąta osoba wsparłaby kogoś takiego rzeczowo lub finansowo. Gdyby do ich drzwi zapukała z kolei niezapowiedziana osoba spokrewniona – miejsce przy stole dla kogoś takiego znalazłoby się w 83,50% domów.
Problem marnowania żywności
Mimo starań, po świętach wciąż marnuje się jedzenie – przyznaje się do tego 17,52% badanych. Najczęściej wyrzucane są sałatki (37,79%), pieczywo (13,95%) oraz wędliny (12,79%). W odpowiedzi na ten problem coraz więcej Polaków planuje zmniejszyć ilość kupowanego jedzenia (25,56%), motywowanych wzrostem cen i chęcią ograniczenia strat.
Rozwiązania na „Niezmarnowane Święta”
Aby ograniczyć marnowanie żywności Banki Żywności zachęcają do świadomego planowania posiłków, dzielenia się nadwyżkami z rodziną i znajomymi oraz mrożenia resztek. Tegoroczne Święta to okazja do refleksji nad naszymi tradycjami i codziennymi wyborami. Banki Żywności apelują o zrównoważone podejście do przygotowań, łącząc szacunek do polskich zwyczajów z odpowiedzialnością za środowisko i solidarność z potrzebującymi. To małe gesty, takie jak zaproszenie niezapowiedzianego gościa czy podzielenie się nadwyżkami, czynią Święta naprawdę wyjątkowymi.
