Projekt „Nie marnuj jedzenia. Podziel się!” finansowany ze środków otrzymanych od m.st. Warszawy.
Celem projektu jest ograniczenie marnowania żywności w Warszawie, edukacja lokalnych kupców oraz zaangażowanie targowisk do podjęcia współpracy w obszarze przeciwdziałania marnotrawstwu.
W 2023 roku projekt „Nie marnuj jedzenia. Podziel się!” realizowany był przez 5 organizacji partnerskich – Bank Żywności SOS w Warszawie, Fundację Inna Przestrzeń, Stowarzyszenie Otwarte Drzwi, Fundację Splot Społeczny oraz Fundację Kuroniówka. Działaliśmy na 6 targowiskach w warszawie – pod Halą Mirowską, na Wolumenie, Bemowie, CH Szembeka, na Egipskiej oraz a Targowisku Falenica. W akcji regularnie brało udział 96 kupców.
Od maja do grudnia kupcy oddali ponad 28 ton żywności, w szczególności warzyw i owoców narażonych na zmarnowanie.
W projekcie zaangażowaliśmy 140 wolontariuszy (rekord 67 wolontariuszy padł na Wolumenie, dzięki zaangażowaniu wolontariatu szkolnego ze szkoły nr 355 w Warszawie!).
Pozyskana żywność była przede wszystkim składnikiem obiadów i przetworów (wiele z tych warzyw wymaga szybkiego przerobienia, aby nie zepsuły się).
Projekt „Nie marnuj jedzenia. Podziel się!” jest finansowany ze środków M.St. Warszawy.
Zapraszamy do obejrzenia filmu opowiadającego o projekcie z różnych perspektyw.
W grudniu 2022 roku zakończyliśmy zbiorki na warszawskich targowiskach. Kupcy oddali prawie 30 ton warzyw i owoców narażonych na zmarnowanie! Projekt „Nie marnuj jedzenia. Podziel się!” jest finansowany ze środków otrzymanych od m.st. Warszawy. Wolontariusze Banku Żywności SOS w Warszawie na wybranych targowiskach prowadzili zbiórki niesprzedanych warzyw i owoców narażonych na zmarnowanie. We współpracy z organizacjami lokalnymi warzywa i owoce trafiały do osób potrzebujących.
Do akcji aktywnie włączyli się sprzedawcy z sześciu warszawskich targowisk: Wolumen, Hale Mirowskie, Egipska/Afrykańska, Tarbem Bemowo, Rembielińska oraz Plac Szembeka. Z pomocą wolontariuszy co tydzień kupcy oddają setki kilogramów warzyw i owoców osobom potrzebującym.
Odzew kupców i zarządców był bardzo pozytywny.
„To bardzo dobry pomysł – nasze niesprzedane warzywa i pomoc potrzebującym to naturalne połączenie.” – mówi jeden ze sprzedawców na Bazarku Egipska na Saskiej Kępie.
„Dary z bazarków są dla nas ogromnym wsparciem. Przygotowujemy z nich kilkaset posiłków tygodniowo.” – docenia Agnieszka Rytel, kierowniczka „Domu na Targowej” prowadzonego przez Stowarzyszenie Otwarte Drzwi, do którego trafiają produkty przekazane na targowiskach.
Do udziału w projekcie zgłosili się koordynatorzy i wolontariusze – społecznicy, którym bliska jest idea niemarnowania jedzenia. Dlaczego dołączyli do projektu?
„Biorąc udział w projekcie mam okazję poznać specyfikę działań Banku Żywności SOS w Warszawie, ale przede wszystkim mam realny wpływ na ratowanie setek kilogramów żywności oraz pomoc osobom potrzebującym” – mówi Jacek Malicki, koordynator targowiska Hale Mirowskie, doświadczony ratownik jedzenia. „Kontakt ze sprzedawcami dostarcza wiele pozytywnej energii” dodaje Małgosia Topp, koordynatorka bazarku przy Wolumenie. To właśnie ścisła współpraca z kupcami i dobra atmosfera motywuje do regularnego działania w zbiórkach.
Zebrane warzywa i owoce przekazano między innymi do Stowarzyszenia Otwarte Drzwi, Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy Bemowo, grupy sąsiedzkiej Pomocne Bielany oraz Fundacji Splot Społeczny.
Warzywa i owoce dalej pozostają w czołówce produktów, które Polacy wyrzucają do kosza, a ich straty odnotowywane są praktycznie na każdym etapie produkcji żywności.
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) ogłosiła rok 2021 „Rokiem warzyw i owoców ” rozpoczynając tym samym wzmożoną akcję, która zachęca rządy państw do podejmowania dyskusji o przeciwdziałaniu marnotrawstwa żywności, a także do edukacji w zakresie korzyści zdrowotnych wynikających ze spożywania owoców i warzyw.
ARTYKUŁY EDUKACYJNE POWSTAŁE W RAMACH PROJEKTU:
MAJ SAŁATA
najlepsza zielona sałata to taka, która ma mocno skupione wokół głąbu liście. Zewnętrzne liście powinny być ciemnozielone, środkowe – jasne, a te najbliżej głąba – lekko żółte. Nadgniły głąb wskazuje na to, że sałata była długo przechowywana i straciła swoją świeżość
Jak przechowywać sałatę?
Najlepiej w szufladzie lodówki! Owińcie ją w wilgotną ściereczką lub w delikatnie zwilżony ręcznik papierowy. Pamiętajcie, żeby nie zamykać jej w foliowym woreczku, szczególnie bez dostępu powietrza! Wtedy dochodzi do przemian azotanów w azotyny, które są bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia!
Czy wiecie, że…
- sałaty nie wolno kroić nożem, bo zgorzknieje, a zawarta w niej witamina C się utleni!
- zwiędłe liście sałaty odzyskają jędrność, jeśli włożysz je na 15 minut do lodowatej wody z kilkoma kostkami lodu!
CZERWIEC BAKŁAŻAN
Oberżyna /bakłażan/ Psianka podłużna zwana jest też gruszką miłości. W przeszłości traktowano ją jako afrodyzjak.
Oberżynę należy przechowywać w temperaturze pokojowej i spożyć jak najszybciej. Jeśli wiesz, że nie zjesz jej w ciągu kilku dni, umieść ją w szufladzie lodówki, by przedłużyć jej trwałość.
Bakłażan doskonale sprawdzi się jako składnik dań jednogarnkowych, leczo, zapiekanek, zup, gulaszy, sałatek czy past do kanapek.
Namocz >zblanszuj >osusz >zamroź (2-etapowo)
Żeby bakłażany po zamrożeniu nie stały gumowate oraz gorzkie, należy je wcześniej namoczyć w wodzie z solą przez minimum 30 minut (włóż do głębokiej miski, zalej zimną wodą i solą).
Następnie warto je poddać blanszowaniu (należy je zanurzyć na 2-3 minuty we wrzącej wodzie, a następnie zanurzyć w lodowatej wodzie)
Zblanszowane bakłażany dokładnie osusz, ułóż w zamrażarce na tacy (by nie zrobiła się paciaja). Po ok. 2 godzinach przełóż do woreczków strunowych.
Na opakowaniu zapisz datę włożenia produktu do zamrażalnika oraz jego opis. Możesz mrozić do 12 miesięcy.
Ciekawostki:
Bakłażan jest powszechnie spożywanym warzywem i jest dobrze znany ze swoich korzystnych właściwości przeciwutleniających, dzięki związkom fenolowym (tj. kwas chlorogenowy). Zaobserwowano wzrost zawartości kwasu chlorogenowego wraz ze wzrostem temperatury jego obróbki (ale nie >250st.C).
LIPIEC CZEREŚNIE
Czereśnie świeże najlepiej zjeść od razu po zakupie. Warto je myć tuż przed spożyciem, ponieważ woda usuwa warstwę ochronną i przyspiesza psucie się owocu.
Można je przechowywać przez kilka dni w lodówce, najlepiej nieumyte i z ogonkami.
Sezon występowania czereśni trwa krótko, więc warto je przetworzyć i czerpać z nich korzyści cały rok. Dobrym sposobem jest mrożenie (do 3-4 miesięcy) oraz przygotowanie przetworów np. dżemów czy konfitur. Czereśnie można też jeść pod postacią koktajli, musów, galaretek, wykorzystać jako dodatek do ciast i deserów lub przygotować z nich kompot.
Ciekawostki:
Dodatkowym pomysłem na wykorzystanie części czereśni jest zrobienie termoforu z ususzonych pestek, który może się sprawdzić jako środek łagodzący kolkę u niemowląt.
Około 19-29% osób uczulonych na pyłki brzozy reaguje alergicznie również na czereśnie.
SIERPIEŃ PAPRYKA
Papryka najczęściej pleśnieje od środka, dlatego przed spożyciem warto ją rozkroić i sprawdzić.
Jeśli przechowasz ją w lodówce, w szufladzie na warzywa, będzie jędrna i smaczna nawet przez 7 dni. W temperaturze pokojowej zaczyna więdnąć po 2-3 dniach.
Możesz przygotować z niej sałatki, zupy, aromatyczne sosy i gulasze, dip paprykowy czy pastę na kanapki. Nadmiar papryki możesz zakonserwować w słoiki lub zamrozić i przechowywać do 12 miesięcy.
Ciekawostki:
Papryka zawiera najwięcej ze wszystkich warzyw witaminy C.
Nasiona papryki zawierają olej, który konserwuje zawarte w niej barwniki oraz posiada właściwości lecznicze.
WRZESIEŃ ŚLIWKA
Niedojrzałe śliwki należy przechowywać w temperaturze pokojowe bez bezpośredniego dostępu światła słonecznego. Jeśli chcesz, aby śliwki dojrzały szybciej, umieść je w papierowej torbie.
Dojrzałe śliwki można umieścić w dużym opakowaniu wyścielonym ręcznikiem papierowym i schować do lodówki.
Jeśli na śliwce pojawi się pleśń, wyrzuć ją i sąsiadujące z nią owoce.
Oprócz powideł, ze śliwek możemy przygotować kompot, mus śliwkowy, keczup, a nawet kiszonkę. Sprawdzą się jako dodatek do knedli, pierogów, ciast, dań mięsnych i sałatek. Wydrylowane śliwki można ususzyć lub zamrozić do 6 miesięcy.
PAŹDZIERNIK BRUKSELKA
Świeżą, nieumytą brukselkę najlepiej przechowywać w lodówce, wtedy wytrzyma przez długi czas. Przechowywana w cieple szybko żółknie i więdnie. Brukselkę przechowujmy z dala od owoców, które przyśpieszają jej starzenie. Możemy ją również zamrozić, po wcześniejszym zblanszowaniu.
Brukselka najlepsza jest ugotowana na parze, dzięki czemu zachowuje najwięcej wartości odżywczych oraz nie ma goryczki. Goryczkę usuniemy również gotując brukselkę w wodzie ze szczyptą cukru i soku z cytryny lub w wodzie z mlekiem. Gotujemy przez krótki czas w garnku bez przykrywki, aby charakterystyczne olejki eteryczne miały szansę się ulotnić.
Brukselka idealnie smakuje usmażona, upieczona, w cieście. Lekko zarumieniona na patelni podana z płatkami migdałowymi i czosnkiem smakuje wybornie.
LISTOPAD JABŁKO
Jabłka do bezpośredniego spożycia możemy przechowywać w temperaturze pokojowej, zaś owoce przeznaczone do dłuższego przechowywania można umieścić w szufladzie lodówki. Jeżeli przekroimy owoc, możemy skropić go sokiem z cytryny, by miąższ nie zbrązowiał.
Każde obicie czy rozcięcie skórki skraca nam okres przydatności jabłka i sprzyja jego psuciu.
Z większej ilości jabłek możemy zrobić przetwory o zdecydowanie dłuższym okresie przydatności, mus jabłkowy, soki, kompot, ale także ocet jabłkowy. Będą idealnym dodatkiem do kruchych ciast, racuchów, placków, naleśników, ryżu oraz do dań mięsnych np. pieczonej kaczki czy wątróbki.
Ciekawostki:
Jabłka to owoce wydzielające szczególnie dużo etylenu, który przyspiesza dojrzewanie i psucie się owoców oraz warzyw przechowywanych razem z nimi.
GRUDZIEŃ – MARCHEWKA
Zawiniętą w papierowy ręcznik nieumytą marchew przechowuj w szufladzie lodówki. Jeśli chcesz, by dłużej była świeża, odetnij natkę oraz włóż ją do słoika z zimną wodą (wodę wymieniaj codziennie).
Marchew gorzknieje, gdy jest przechowywana w towarzystwie dojrzałych owoców wytwarzających etylen (np. jabłka czy gruszki). Marchew możemy również zamrozić, po wcześniejszym jej zblanszowaniu.
Marchew warto jeść na surowo z dodatkiem pasty warzywnej, można ją używać do zup, zapiekanek, sałatek, zrobić z niej sok warzywny, koktajl, a nawet ciasto marchewkowe.
Ciekawostki:
Z natki marchewki możesz przygotować domowe pesto.
Marchewkę warto gotować z dodatkiem tłuszczu, soli i cukru.
